Beskid Niski. Źródliska Jasiołki. Wola Wyżna, Rudawa Jaśliska, Jasiel. 10 kwietnia 2021r

Wyprawa jednodniowa.

Pierwszy w tym roku krótki wypad w Beskid Niski. Większa część trasy prowadzi przepięknymi terenami największego w polskich Karpatach Rezerwatu Przyrody „Źródliska Jasiołki”.

Po nieistniejących już wioskach zostały nieliczne krzyże, cerkwiska, kamienne fundamenty zabudowań i tragiczna historia ich mieszkańców. Tylko Jasiołka i stare drzewa pamiętają. Przyroda odbiera swoje tworząc „rękami”, a właściwie zębami bobrów, urocze rozlewiska, torfowiska niedostępne dla człowieka. Szlak kurierski prowadzący tędy na Węgry, upamiętnia pomnik, historię poległych i zamordowanych Wopistów w walkach z UPA w 1946 roku w Jasielu opowiada tablica kolejnego pomnika na terenie dawnej strażnicy WOP. Wędrujemy dalej pięknymi bukowymi lasami, polsko-słowacką granicą przez Weretyszów, Haburske raselinisko, gdzie w 2011 roku po obu stronach granicy szalał pożar. Na granicy spotykamy odyńca- bez kwarantanny przechodzi na polską stronę! Wracamy szlakiem konnym. Zejście pozornie łatwe okazuje się pułapką. Teren wyrębu lasu, na drodze kłody drewna i błoto do kolan.

Cała trasa liczy ok. 19 km.

Trasa wycieczki:

: Wola Wyżna-parkujemy za budynkami dawnego PGR-u-jest 6 rano

: tylko na skraju da się stanąć-parking bagnisty po roztopach

: wieje lodowaty wiatr-temperatura odczuwalna dużo niższa-marzną dłonie

: idziemy drogą z płyt betonowych w kierunku nieistniejącej wioski Rudawka Jaśliska-potok zasilający Jasiołkę

: dalej błotnistą leśną drogą

: przy drodze -ostał się tylko kamienny cokół

: jeszcze niedawno był z żeliwnym krzyżem i dwoma postaciami…

: zły czas i źli ludzie

: Jasiołka ma swe źródła na zboczach Baby(Kanasiówka) 823m n.p.m.

: mostek na Jasiołce

: po prawej stronie drogi malownicze rozlewiska i meandry Jasiołki-to już teren nieistniejącej wioski Rudawka Jaśliska

: po lewej stronie na skarpie mało widoczny z drogi krzyż

: ukryty w lesie

: z 1905 roku

: jeden z nielicznych prawie kompletny-we wnęce pod krzyżem brakuje czegoś

: z żeliwnym krzyżem

: daszek-tzw.Gloria(tutaj męczeńska)

: od strony lasu

: rzeka w dolinc wije się między drzewami

: górny bieg rzeki na długości ok.5km chroniony jest rezerwatem przyrody „Źródliska Jasiołki”-dokąd idziemy

: wracamy na drogę

: Rudawka Jasliska podzieliła tragiczny los sąsiednich wiosek-ludność została wysiedlona po wojnie,zabudowania spalono bądź rozebrano

: pozostały krzyże i dewastowany cmentarz

: i tylko Jasiołka jak płynęła tak płynie

: kolejny kamienny cokół

: z datą 1905,niestety juz bez krzyża

: dochodzimy do rezerwatu-największego w polskich Karpatach

: kawałek dalej przy drodze- jeden z najstarszych kamiennych krzyży górskich wsi Beskidu Niskiego

: z 1865 roku fundatorów Petra i Pawła Steców

: z urwanym ramieniem

: świadkowie historii

: czysta woda

: urokliwe też o tej porze roku

: wchodzimy na pogranicze dawnych wsi Rudawka Jaśliska i Jasiel

: utworzono tutaj zbiorniki wodne w celu ochrony przeciwpożarowej po tym jak wlatach 90-tych XX wieku paliły się łąki i torfowiska

: na brzegu wielki głaz

: z wyrytymi napisami

: ostatni pożar był w 2011 roku,płonęły lasy,torfowiska i łąki po polskiej i słowackiej stronie

: jeden ze zbiorników przeciwpożarowych

: krzyż żeliwny na postumencie z piaskowca na pograniczu wiosek

: przy grobli

: typu łacińskiego

: zbiorniki wodne tętniące życiem

: w blasku słońca

: bobrowe tereny

: jakby tu zawsze były-srodowisko płazów i roślinności

: w czasie I wojny światowej na tych terenach toczyły się ciężkie boje o grzbiet Karpat-na drugi zakręcie na skraju polany szukamy nagrobków starego cmentarza

: kładka przez Jasiołkę-prowadzi tędy szlak niebieski do granicy polsko-słowackiej

: w czasie II wojny światowej teren Jasiela objęty walkami w ramach operacji dukielsko-preszowskiej

: na skraju lasu przy polanie-teren cmentarza młodszego

: zachował się kamienny kompletny nagrobek z krzyżem oraz postument

: zachowane inskrypcje

: na drugim też

: od strony lasu-w dole droga,po lewej polana

: nie wracamy na drogę-idziemy pod górę polanami by dojść do cerekwiska jakby od tyłu

: obchodzimy widoczne po prawej drzewa

: mijamy olbrzyma

: przed nami rozległe łąki wsi oraz cokoły piaskowcowe przy drodze

: bez krzyży już

: w zaroślach cmentarz przycerkiewny,cerekwisko oraz cmentarz żołnierzy radzieckich

: cmentarz widoczny od wschodniej strony

: jedyny zachowany nagrobek z 1900 roku

: cmentarz żołnierzy radzieckich poegłych w 1944 roku-żeliwny krzyż-to jedyna pozostałość po cerkwi z 1825 roku

: na starym cmentarzu parafialnym

: kwatera żołnieży

: z krzyżem

: od strony drogi wejście na cmentarz

: pierwotnie były ziemne mogiły z hełmami

: z gwiazdą i datą

: rozlewiska

: cerekwisko przy olbrzymich drzewach

: idziemy dalej-mijamy pozostałości krzyży

: zostały tylko kamienne podstawy

: z krzyżem

: i kielichami

: to w tej okolicy w 1946 roku UPA urządziło zasadzkę na kolumnę żołnierzy i milicjantów ewakujących się ze strażnicy WOP

: potok zasilający Jasiołkę

: płynie wzdłuż drogi

: tworząc mały,wartki potok

: z przeźroczystą wodą

: znaki szlaku kurierskiego” Jaga- Kora” bięgnącego tędy na Węgry

: głębokość do kąpieli wystarczająca

: w dali jedyne pozostałe zabudowania po wiosce

: przed nami mostek na Jasiołce i malownicze rozlewisko

: ruiny strażnicy WOP,tej nowszej, zbudowanej w 1948 roku(starą zniszcyła UPA),koszary i stajnia dla koni

: za mostkiem Jasiołkę będziemy mieli po lewej stronie drogi

: bobrowe królestwo

: tamę zbudowały tuż przy mostku-powstały jeziorka

: zapora

: rozlewiska

: drzewa wyrastają z wody

: w budynkach straznicy było kiedyś prowizoryczne schronisko PTTK,później bydynki przejęło PGR

: budynki używano przy wypasie owiec

: teraz ruiy grożące zawaleniem

: bobrowa tama przy mostku

: skutecznie rozlała wodę płynąc dalej wzdłuż drogi by ponownie zasilić główny nurt

: dna nie widać

: za mostkiem po prawej stronie kolejny piaskowcowy cokół

: a po lewej stronie drogi Jasiołka

: z charakterystycznym płaskownikiem

: krzyża nie ma,na cokole rok-1904

: z żeliwną figurką Chrystusa,płaskownił podtrzymywał krzyż- a może Glorię?

: „pamięci…”

: ze strażnicą w tle

: przy drodze jakby kamienne fundamenty

: i metalowe pozostałości czegoś

: piwniczka?

: mijamy ciekawie rozrośnięte drzewo

: niebieskim szlakiem w kierunku granicy

: przy kolejnym spiętrzonym rozlewisku robimy małą przerwę

: kolejna bobrowa robota

: na małej polance-pomnik upamiętniający Kurierów Beskidzkich AK

: jednym z bardziej znanych kurierów był Jan Łożański-który w 1981 roku odsłaniał ten pomnik

: przy pomniku

: idąc dalej-po lewej stronie przy strumyku malutkie wierzby z bobrowymi śladami

: budzą się do życia

: w głębi kolejne bagna Jasiołki

: mijamy zagrode dla koni

: docieramy do miejsca biwakowego-w głębi za mostkiem pomnik poświęcony pamięci pomordowanych przez UPA żołnierzy WOP

: liczne żeremia bobrowe na Jasiołce poniżej mostku

: przed mostem

: ąpomnik stoi na miejscu strażnicy WOP spalonej przez UPA,po prawej stronie za pomnikiem widoczna dróżka leśna,którą pójdziemy do miejsca z krzyżem