Bieszczadzki Worek. Tarnawa Wyżna-Sokoliki Górskie-Bukowiec. 27 marca 2021r

Wyprawa jednodniowa.

Zmieniamy jakby strefę klimatyczną-u nas 14 stopni na plusie a Tarnawa Wyżna wita nas mrozem i dużymi ilościami śniegu. Już droga między Mucznem a Tarnawą Niżną z wielkimi lodowymi koleinami stanowiła nie lada wyzwanie dla kierowcy i auta. Parkujemy rankiem przy torfowisku w Tarnawie Wyżnej ,dzień zapowiada się słoneczny oświetlając już widoczne stąd szczyty Halicza, Rozsypańca i Bukowej Kopy. Idziemy na wschód-najpierw asfaltową droga prowadząca do Bukowca, by wejść wreszcie na oznakowaną drogę z płyt betonowych –w kierunku dawnej wsi Sokoliki Górskie. Patrol straży granicznej też jedzie w tym kierunku, wypytują, gdzie idziemy itp. Miłe chłopaki jadą dalej, a my powoli zbliżamy się do Sanu, który dawno temu podzielił Sokoliki Górskie. Z daleka dostrzegamy kopułę cerkwi-praktycznie jedyny budynek pozostały po burzliwej i tragicznej historii wsi. Po polskiej stronie śladów po wiosce nie ma. Droga z płyt się kończy ale oznakowana ścieżka prowadzi do miejsca przy zakolu Sanu, skąd cerkiew jest może ok. 200 metrów od nas. Cerkiew odnowiona-wydawałoby się łatwo dostępna od strony ukraińskiej-niestety to tylko pozory bowiem jest to teren ściśle wojskowy, otoczony posterunkami niedostępny dla obcokrajowców a i dla Ukraińców tylko za specjalnym pozwoleniem. Polecam bardzo ciekawy opis pierwszej oficjalnej – za zgodą wojskowych-wyprawy do cerkwi-http://forum.bieszczady.info.pl/showthread.php/6267-Sokoliki-Górskie-cerkiew.

My idziemy dalej, odnajdujemy żółty szlak „koński” prowadzący zboczami Kiczery Sokolickiej do Bukowca-to najcięższy odcinek trasy prowadzący przeważnie lasami, dużo częściowo topniejącego śniegu, trasa nieprzetarta, w większości prowadząca pod górę. Po 6 km brnięcia w śniegu docieramy do Bukowca, tam skręcamy w Aleję Błękitną by dojść do pozostałości cmentarza i miejsca, gdzie stała cerkiew. Dwukrotnie przechodzimy przez potok Halicz-wodery wojskowe, które nosimy w plecaku teraz się przydały. Z Bukowca idziemy dalej drogą leśną zwaną „dziewiętnastką” aż do miejsca oznaczonego na mapie-Borsuczyny-tam w prawo odchodzi droga ,która prowadzi nas do Tarnawy Wyżnej w okolicę torfowiska. Wbrew zimowej aurze witają nas tutaj pierwsze wiosenne kwiaty. Wyprawę kończymy na parkingu, w punkcie wyjścia. Cała trasa to ok. 23 km.

Trasa wycieczki:

: parkujemy w Tarnawie Niżnej przy Torfowisku Tarnawa

: jak wyjeżdżaliśmy było 14 stopni na plusie-tutaj zima z minusowymi temperaturami

: Wołowy i Halicz

: Kopa Buowska,Krzemień,Bukowe Berdo

: parking przy samej granicy-tuż za drogą San

: torfowiska zasypane

: idziemy w kierunku Bukowca

: początkowo przy zakolach Sanu

: lepiej nie wchodzić

: w blasku porannego słońca

: torfowiska

: bobrowe królestwo

: jeszcze w zimowym klimacie

: San odpływa nieco dalej

: nad koronami drzew

: oddalamy się coraz bardziej

: droga do Bukowca

: z aleją drzew

: pogglądamy czy tam też ktoś już jest

: może za wcześnie

: Krzemień

: na olbrzymie mała kapliczka

: schodzimy z drogi w lewo-by poszukać kapliczki oznaczonej na mapie

: do kępy wielkich drzew

: widoczne z daleka

: stała tu kiedyś…

: zostały metalowe fragmenty

: i kawałki kamiennych części

: z okolic kapliczki

: droga do Bukowca-przy mostku na potoku Lytmar

: zasila San

: przetniemy go jeszczew górnym biegu wracając „Dziewiętnastką”

: zatrzymuje nas do kontroli straż graniczna-standardowe pytania-miłe chłopaki

: prosto do Bukowca-my(za strażą graniczną) pójdziemy w lewo w kierunku nieistniejącej już wsi-Sokoliki Górskie

: w kierunku XVI wiecznej wsi Sokoliki Górskie,która rozciągała się po obu stronach Sanu

: jeszcze w latach 30-XX wieku mieszkało tutaj ponad 1500 osób

: powstał tutaj przystanek kolejowy na wybudowanej linii normalnotorowej Lwów-Użhorod

: przed nami pojazd straży granicznej

: był tutaj ostatni przystanek (po drugiej stronie granicy)kolejki leśnej(wąskotorowej)biegnącej z Ustrzyk Górnych

: z daleka widoczna kopuła cerkwi

: przed wojną wieś była bazą turystyczną do wypadów na Bukowe Berdo i Halicz

: były domy letniskowe,dla młodzieży Karpacki Dom „Bajka”,sklepy,piekarnia,tartak

: w tutejszym tartaku przerabiano drewno zwożone z całych Bieszczad kolejką leśną-cerkiew z daleka

: w 1939 roku Sokoliki przecięła granica na Sanie

: dwór rodziny Dybowskich,stacja kolejowa,cerkiew-prawobrzeżna część wioski znalazła się pod okupacją sowiecką

: część lewobrzeżna wioski była w Generalnej Guberni

: w 1940 roku ludność wysiedlono,po wybuchu wojny rosyjsko-niemieckiej w 1941 roku ludność wróciła-słup graniczny na Sanie

: w 1945 roku wieś znowu podzieliła granica,po polskiej stronie nie zachował się żaden budynek-ludność wywieziono w głąb ZSRR

: z części sowieckiej oczyszczono z budynków pas 800 metrów od granicy

: do Sokolik nie powrócił już żaden rdzenny mieszkaniec

: została tylko cerkiew i kilka budynków przy stacji kolejowej-za nami ośnieżone szcyty

: cerkiew greckokatolicką w Sokolikach Górskich zbudowano w 1931 roku

: przy cerkwi budynek(strażnicy?)

: zbudowana na miejscu starej z 1791 roku

: droga z płyt się skończyła-idziemy ścieżką-po sladach pograniczników

: po wojnie w cerkwi straż graniczna urządziła stodołę i stajnię

: cerkiew rozgrabiona niszczała latami

: po upadku ZSSR-już w Ukrainie-odbudowa nie była jednak sprawą prostą

: bowiem Sokoliki to jedno z nabardziej strzeżonych miejsc na ukraińskiej granicy-teren wojskowy

: cerkiew zamknięta jakby w zakazanej strefie,pilnie strzeżonej,gdzie praktycznie nikt nie ma wstępu

: cerkiew położona między tzw.sistiemą a granicą państwa

: teren otoczony zasiekami z bramami na drogach strzeżonych przez wojsko

: wcześniejsze próby remontu,oddania świątyni wiernym,utworzenia tu muzeum-straż graniczna odrzucała

: oznaczony szlak prowadzi do zakola Sanu z widokiem na cerkiew

: jesteśmy coraz bliżej

: po wielu latach odbyła sie w cerkwi pierwsza msza

: w 2012 roku zawiązał się komitet odbudowy cerkwi

: w 2014 roku rozpoczęto odbudowę

: część ikon i Ewangelię Świętą zabrała ludność podczas wysiedlenia i znajdowały się w cerkwi wsi Poddębne

: ikony były bardzo charakterystyczne bo pisane na blasze-miały tu wrócić po remoncie

: fascynujące są opowieści o próbach dotarcia do cerkwi-legalnego czy na bakier z prawem-warto poczytać wątek-Sokoliki Górne cekiew- na Bieszczadzkim Forum Dyskusyjnym